โรคแผลเปื่อยกระเพาะอาหารในเชิงทฤษฎีการแพทย์แผนไทย
หลักการและเหตุผล
ปัจจุบันโรคกระเพาะอาหารพบบ่อยในประชากรวัยทำงาน เนื่องจากการกินอาหาร ไม่เป็นเวลา พักผ่อนน้อย มีความเครียดจากงาน ทำงานหนัก และใช้ยาแก้ปวดเมื่อยบ่อยจนทำให้เกิดอาการต่างๆ ที่นำพาไปสู่โรคกระเพาะอาหาร เช่น อาการปวดท้องบริเวณใต้ลิ้นปี่ที่เป็นๆหายๆเรื้อรัง หิวก็ปวด อิ่มก็ปวด ซึ่งสัมพันธ์กับมื้ออาหาร และบางครั้งอาจมีอาการคลื่นไส้อาเจียน หรือเรอเปรี้ยวร่วมด้วย ส่งผลกระทบต่อการดำรงชีวิตประจำวันอยุ่บ่อยครั้งการรักษาโรคกระเพาะอาหารมีค่าใช้จ่ายสูงและต้องพึ่งพาเวชภัณฑ์นำเข้าจากต่างประเทส
องค์ความรู้ที่ได้จากการวิจัยนี้จะช่วยให้ผู้สนใจ ดูแลรักษาโรคแผลเปื่อยกระเพาะอาหารสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้
วัตถุประสงค์
เพื่อวิเคราะห์เชื่อมโยงโรคแผลเปื่อยในโรคกระเพาะอาหารและประมวลตำรับยาแผนไทยที่ใช้แก้โรคซึ่งระบุในตำราการแพทยืแผนไทย
วิธีดำเนินการ
การศึกษานี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาเก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกโดยการสนทนากลุ่มแพทย์แผนไทยตามเกรณ์การคัดเลือกวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ เปรียบเทียบและสรุปผล
ผลการศึกษา
โรคแผลเปื่อยกระเพาะอาหารในทางการแพทย์แผนไทย มีกล่าวอยู่ในคัมภีร์ด้วยกัน 5 คัมภีร์ ได้แก่ คัมภีร์ธาตุวิภังค์ว่าด้วยโรคอันตังพิการมีตำรับยา 4 ขนาน โดยแบ่งเป็นยารสร้อน2 ขนาน และ รสสุขุม 2 ขนาน คัมภีร์ชวดารว่าด้วยอาการโรคลมพัดในลำไส้มีตรับยา 2 ขนาน โดยเป็นยารสร้อนทั้ง 2 ขนาน คัมภีร์โรคนิทานว่าด้วยไส้ใหญ๋พิการมีตำรับยา 3ขนานเป็นยารสร้อนทั้ง 3 ขนาน
คัมภีร์กษัยว่าด้วยโรคกษัยปู มีตำรับยา 3 ขนาน โดยแบ่งเป็นยารสร้อน 2 ขนานและรสสุขุม 1 ขนานและคัมภีร์หฤศโรคว่าด้วยโรคอันตะริศะ มีตำรับยา 5 ขนาน โดยแบ่งเป็นยารสร้อน 2 ขนานและ รสสุขุม 1 ขนาน
ข้อสรุป
การแพทย์แผนปัจจุบันและการแพทย์แผนไทยรู้จักและเรียกโรคแผลเปื่อยในกระเพาะอาหาร แตกต่างกันตามอาการที่ปรากฏ อาการและตำรับยาที่ใช้รักษามีกล่าวอยู่ในพระคัมภีร์ ทั้ง 5 โดยมีตำรับยาที่ใช้รักษาโรคแผลในกระเพาะอาหารทั้งหมด 20 ตำรับ มีสมุนไพร 115 ตัว ที่ใช้มากที่สุด 5 อันดับแรกได้แก่ ขิง ใช้ถึง 14 ตำรับ พริกไทย 13 ตำรับ ดีปลี 10 ตำรับ กระเทียม 7 ตำรับ เจตมูลเพลิง และหัวหอม 5 ตำรับ